Czym jest ektoina i jak działa na skórę?

W Paula’s Choice uwielbiamy odkrywać i analizować badania naukowe oraz dzielić się wiedzą o naprawdę wartościowych, nowych składnikach, które pojawiają się w świecie pielęgnacji. Jednym z tych, który w ostatnim czasie wzbudza coraz większe zainteresowanie, jest ektoina (ectoin) - często określana mianem „nowego niacynamidu”.

Czy jednak to określenie jest trafne? Czy ektoina rzeczywiście ma moc „zdetronizować” niacynamid? W tym artykule przyjrzymy się ektoinie z bliska, omówimy jej właściwości, korzyści, dla kogo będzie odpowiednia i jak włączyć ją do rutyny pielęgnacyjnej. Dzięki temu łatwiej zdecydujesz, czy to składnik, który warto dodać do Twojej pielęgnacji.

Czego możesz się spodziewać:
Czym jest ektoina?
Jak działa ektoina?

Korzyści ektoiny dla skóry
Kto powinien (a kto nie powinien) jej stosować?

Jak włączyć ektoinę do swojej rutyny pielęgnacyjnej
Ektoina w połączeniu z innymi składnikami pielęgnacyjnymi
Jak ektoina wypada w porównaniu z innymi składnikami pielęgnacyjnymi?

Czy ektoina jest bezpieczna?

Jak znaleźć najlepsze produkty do pielęgnacji skóry z ektoiną

Czym jest ektoina?

Ektoina (spotykana także pod nazwą „ectoine”) to pochodna aminokwasu i tzw. ekstremolit. Aminokwasy to organiczne związki chemiczne, które stanowią budulec białek i peptydów. Ekstremolity to z kolei cząsteczki chroniące komórki w ekstremalnych warunkach, mowa tu o środowiskach o bardzo wysokim zasoleniu, dużym ciśnieniu czy skrajnych temperaturach. Nie dziwi więc fakt, że ektoinę po raz pierwszy odkryto w bakteriach żyjących w jeziorach o dużym zasoleniu, gdzie odgrywa kluczową rolę w ochronie przed uszkodzeniami spowodowanymi czynnikami środowiskowymi.

Stabilizuje enzymy, białka i kwasy nukleinowe, dzięki czemu komórki mogą funkcjonować nawet w tak wymagających warunkach. W skrócie, ektoina jest doskonałym obrońcą przed szkodliwym wpływem nawet najbardziej ekstremalnych czynników zewnętrznych.

Czy ektoina jest składnikiem naturalnym?

Ektoinę można pozyskiwać z naturalnie występujących bakterii halofilnych („kochających sól”). Jednak obecnie badacze coraz częściej wytwarzają ją w warunkach laboratoryjnych, co wcale nie obniża jej skuteczności, wręcz przeciwnie. Proces ten pozwala uzyskać składnik o bardziej przewidywalnych właściwościach, większej stabilności i zapewnia zrównoważone źródło pozyskiwania, bez wpływu na środowisko.

Jak działa ektoina?

Ektoina działa jak tarcza ochronna dla skóry, zabezpieczając ją przed negatywnym wpływem czynników środowiskowych, takich jak promieniowanie UVA czy zanieczyszczenia powietrza. Szczególnie cenna jest jej zdolność do zapobiegania przeznaskórkowej utracie wody (TEWL) - zawdzięcza to mechanizmowi, który zmniejsza wpływ stresorów na warstwę rogową naskórka (stratum corneum) w warunkach suchego, wymagającego środowiska. Dzięki temu skóra pozostaje lepiej nawilżona i bardziej odporna na podrażnienia.

Korzyści ektoiny dla skóry

Co konkretnie może zrobić ektoina dla Twojej skóry?

• Zmiękcza i wygładza - ogranicza utratę wody oraz wspiera naturalną mikrobiotę skóry.
• Działa przeciwstarzeniowo - pełni funkcję przeciwutleniacza, neutralizując szkodliwe działanie wolnych rodników.
• Chroni przed skutkami promieniowania UVA - zmniejsza widoczne oznaki fotouszkodzeń, takie jak nierównomierny koloryt czy utrata jędrności.
• Łagodzi podrażnienia - redukuje widoczne oznaki stresu i nadwrażliwości skóry.

Czy ektoina działa przeciwstarzeniowo?

Tak. Ektoina wspiera walkę z dwoma kluczowymi czynnikami przyspieszającymi proces starzenia się skóry: uszkodzeniami wywołanymi przez promieniowanie UVA (które przenika nawet przez szyby i jest główną przyczyną zmarszczek) oraz stresem oksydacyjnym, którego kumulacja prowadzi do powstawania zmarszczek, utraty jędrności, szorstkości i przebarwień.

Kto powinien (a kto nie powinien) stosować ektoinę?

Skoro wiemy już, że ektoina wspiera mikrobiom skóry, intensywnie nawilża i działa przeciwstarzeniowo, naturalne jest pytanie: czy będzie odpowiednia także dla Ciebie? Dobra wiadomość - ektoina jest składnikiem, z którego może korzystać każdy typ skóry.

Dzięki zdolności do normalizowania poziomu nawilżenia i ograniczania TEWL, szczególnie dobrze sprawdza się w pielęgnacji skóry z osłabioną barierą ochronną, suchej lub odwodnionej. Jest także doskonałym wyborem dla skóry narażonej na stres. Jeśli czynniki środowiskowe negatywnie wpływają na Twój naskórek, ektoina pomoże go chronić i wzmacniać.

A co z cerą tłustą lub skłonną do niedoskonałości? Nie ma dowodów na to, że ektoina zatyka pory lub nasila przetłuszczanie się skóry. Wręcz przeciwnie, badania wskazują, że stosowanie ektoiny może wspierać utrzymanie zrównoważonego mikrobiomu, co jest korzystne także dla skóry skłonnej do trądziku.

Jak włączyć ektoinę do rutyny pielęgnacyjnej?

Coraz więcej produktów do pielęgnacji zawiera ektoinę. Znajdziesz ją w kremach, serum, boosterach czy esencjach.

Aby włączyć ją do swojej codziennej pielęgnacji, wybierz formułę, która najlepiej odpowiada potrzebom Twojej skóry, a następnie stosuj zgodnie z kolejnością kroków w rutynie. Jeśli wybierasz serum, booster lub kurację z ektoiną - aplikuj po oczyszczeniu, tonizacji i złuszczaniu skóry. Jeśli używasz kremu z ektoiną na noc - nałóż go po pozostałych produktach. Jeśli wybierasz krem z filtrem z ektoiną, w porannej rutynie będzie to ostatni krok pielęgnacji.

Łączenie ektoiny z innymi składnikami pielęgnacyjnymi

Ektoina ma jeszcze jedną zaletę - doskonale współpracuje z innymi składnikami aktywnymi. Nie ma dowodów na to, aby obniżała skuteczność pozostałych składników pielęgnacyjnych.

Wręcz przeciwnie, świetnie jest łączyć ją z ulubionymi formułami, np. z witaminą C, ponieważ ektoina może dodatkowo wspierać redukcję podrażnień.

Czy można stosować ektoinę i retinol razem?

Tak, można bez problemu używać ektoiny razem z retinoidami i produktami do pielęgnacji skóry zawierającymi retinol. Dzięki właściwościom ochronnym i nawilżającym może pełnić funkcję „bufora”, który minimalizuje niepożądane reakcje, takie jak zaczerwienienie czy łuszczenie się skóry, pojawiające się u niektórych osób podczas kuracji retinolem.

Jak ektoina wypada na tle innych składników pielęgnacyjnych?

Wielozadaniowe właściwości ektoiny naturalnie skłaniają do porównań z innymi składnikami aktywnymi. Problem w tym, że w takiej „rywalizacji” nigdy nie ma jednego zwycięzcy.

Ektoina nie jest „lepsza” od najpopularniejszych składników w pielęgnacji skóry, lecz raczej je uzupełnia. W Paula’s Choice wierzymy, że najlepsze rezultaty, a często nawet lepsze niż oczekiwane - daje stosowanie zróżnicowanych składników o synergicznym działaniu.

Ektoina a niacynamid

Choć niektóre publikacje i influencerzy beauty nazywają ektoinę „nowym niacynamidem”, nie jest to trafne określenie i w rzeczywistości umniejsza obu składnikom. Rzeczywiście, można znaleźć pewne podobieństwa: oba działają antyoksydacyjnie i odbudowująco, a także podobnie jak niacynamid, ektoina chroni skórę przed utratą wilgoci i odwodnieniem.

korzyści jak niacynamidJednak na ten moment nie ma jeszcze tak szerokiej bazy badań, które potwierdzałyby, że ektoina działa tak samo jak niacynamid w zakresie zmniejszania widoczności porów, regulacji wydzielania sebum czy redukcji przebarwień i niewyrównanego kolorytu. Najprościej mówiąc, niacynamid specjalizuje się w wyrównywaniu kolorytu i kontroli wydzielania sebum, a ektoina jest mistrzem nawilżenia, łagodzenia i wzmacniania bariery skóry.

Ektoina a kwas hialuronowy

Podobnie, ektoina nie jest „lepsza” od kwasu hialuronowego tylko dlatego, że ma szersze spektrum działania.. Jeśli Twoja skóra jest bardzo sucha lub odwodniona, warto stosować oba składniki, aby zapewnić jej maksymalne nawilżenie. Połączenie kwasu hialuronowego i ektoiny może sprawić, że skóra będzie wyraźnie bardziej sprężysta, nawilżona, a suchość i uczucie ściągnięcia ustąpią szybciej. Można powiedzieć, że to „najlepszy duet” dla pełnego nawilżenia i wygładzenia skóry.

Czy ektoina jest bezpieczna?

„Nic w jej właściwościach nie sugeruje, aby ektoina mogła w jakikolwiek sposób szkodzić skórze” – podkreśla dermatolog dr Corey Hartman.

Badania potwierdzają, że stosowanie ektoiny na skórę jest bezpieczne, dotychczas nie odnotowano żadnych skutków ubocznych, nawet przy pielęgnacji wielu problemów skóry, takich jak odwodnienie, oznaki starzenia czy niedoskonałości. Ektoina jest wręcz zalecana jako wsparcie w łagodzeniu podrażnień, zarówno wywołanych czynnikami środowiskowymi, jak i nadmiernym stosowaniem składników aktywnych.

Jak wybrać najlepsze produkty z ektoiną

Filozofia Paula’s Choice dotycząca wyboru odpowiednich produktów jest kluczowa również w przypadku ektoiny.

Po pierwsze, zwróć uwagę na odpowiednie opakowanie. Pamiętaj, że ektoina jest antyoksydantem, a te są szczególnie wrażliwe na działanie światła i powietrza. To oznacza, że opakowania kosmetyków do pielęgnacji skóry mają znaczenie! Unikaj przezroczystych słoiczków, otwartych pojemników czy innych form, które narażają produkt na utlenianie i degradację składnika.

Po drugie, wybieraj formuły bez substancji zapachowych (zarówno naturalnych, jak i syntetycznych) oraz bez drażniących składników, które mogą powodować uwrażliwienie skóry. Choć ektoina potrafi wspierać skórę w walce z podrażnieniami, nie ma powodu, by wystawiać ją na dodatkowy stres.

Po trzecie, najlepiej stosować ektoinę w produktach niewymagających zmywania, takich jak kremy nawilżające, sera czy boostery. Dzięki temu składnik pozostaje na skórze dłużej, co pozwala mu działać w pełni. Biorąc pod uwagę wszystko, co już wiemy o ektoinie, jesteśmy jeszcze bardziej podekscytowani tym, co pokażą kolejne badania. To z pewnością składnik, który warto obserwować - naukowcy wciąż odkrywają nowe sposoby, w jakie może on pomagać skórze w każdym wieku wyglądać i czuć się zdrowiej.

Źródła tej informacji:

• 3Biotech, październik 2022, strony 1-14
• Procesy, styczeń 2023, strony 1-14
• Dermatologia i Terapia, czerwiec 2022, strony 1603–1613
• Biochemistry and Biophysics Reports, grudzień 2021, strony 1-7
• Asian Journal of Beauty and Cosmetology, sierpień 2018, strony 437-447
• Nauki Stosowane, sierpień 2022, strony 1-12
• Polski Przegląd Alergologiczny, Czerwiec 2024, strony 173-179
• Scientific Reports, kwiecień 2019, strony 1-8
• International Journal of Cosmetic Science, październik 2021, strony 495-509
• Our Dermatology Online, lipiec 2022, strony 240-247
• Molecules, marzec 2020, strony 1-14
• Kosmetyki, czerwiec 2023, strony 1-12